GIỐNG CÂY ĂN QUẢ 6 giống sầu riêng tại Việt Nam

6 giống sầu riêng  tại Việt Nam

TS. Phạm Đồng Quảng - Hội Làm vườn Việt Nam ( tổng hợp)

6 giống Sầu riêng được giới thiệu trong bài viết này bao gồm 4 giống địa phương được phát hiện thông qua các cuộc thi trong nước và 2 giống mới nhập nội từ Thái Lan và Malaysia gần đây, trong đó  2 giống được trồng nhiều nhất hiện nay là Ri6 và Monthong Thái Lan ( sầu riêng Dona).

1. Giống sầu riêng Ri6

 Ri 6  là một giống địa phương ( có ý kiến cho rằng có nguồn gốc từ Camphuchia được nhập nội từ lâu). Cái tên Ri6 bắt nguồn từ việc ông Nguyễn Minh Châu ( Sáu Ri) tại xã Bình Hòa Phước, Long Hồ, Vĩnh Long mang quả từ cây sầu riêng đầu dòng từ vườn nhà mình tham dự cuộc thi trái ngọt lần 2 ngày 8/6/1999 tại Viện Cây ăn quả miền Nam và đạt giải A. Giống được Bộ NN&PTNT công nhận giống tạm thời 29/11/2002, hiện là một giống chủ lực trồng nhiều ở Nam Bộ, Tây Nguyên.

Cây sinh trưởng khá tốt, phân cành ngang, đều và đẹp; tán hình tháp rộng. Trái hình bầu dục (elip), phần đáy tương đối hẹp; vỏ quả mỏng và màu vàng xanh; trọng lượng trung bình 2,5-3kg; thời gian từ đậu trái đến thu hoạch 100-115 ngày. Tỷ lệ hạt lép rất cao, trọng lượng hạt chỉ từ 5-7% trọng lượng trái. Cơm dày, tỷ lệ thịt trái cao 30-35%, cơm ráo, không xơ, không mền nhão, màu vàng rất đẹp; mùi thơm đặc trưng, vị ngọt béo vừa phải, Brix 27,3%. Nhược điểm: có hiện tượng cháy múi nếu canh tác không đúng kỹ thuật.

2. Giống sầu riêng Monthong Thái Lan ( sầu riêng Dona)

Giống được du nhập, nhân rộng vào Việt Nam bởi Công Ty Cổ Phần Phát triển Công nghệ Sinh Học - DONA TECHNO đầu thập niên 90. Hiện nay, cùng với sầu riêng Ri 6, giống được trồng phổ biên ở Tâu Nguyên, Đông Nam Bộ và ĐBSCL. Hình dạng có quả trứng (một đầu tròn to, một đầu tròn nhỏ) hoặc hình chữ nhật, gai thưa và tương đối dài, có màu xanh hoặc có màu ghi (màu da bò); trọng lượng từ 2-4kg/trái, trong khi sầu riêng Ri6 lại có hình bầu dục (thuôn đều ở cả hai đầu, phần chóp hơi nhọn), gai nhọn và nhỏ hơn. Sầu riêng Monthong có vị ngọt cơ bản, hơi đậm nhưng không có vị béo, hương thơm vừa phải, còn sầu riêng Ri6 thiên về vị béo nhiều hơn, mùi hương rất đậm đà. Cả hai giống đều là cơm vàng, hạt lép, nhìn trực quan thì sầu riêng Ri6 có màu đậm hơn, múi khô ráo hơn. Đặc biệt, cơm sầu riêng Monthong có mùi thơm nhẹ, màu vàng nhạt, dày và khô ráo có thể bảo quản lâu, chính vì đặc điểm này giúp Monthong trở thành giống sầu riêng duy nhất có thể sấy được. Cơm của sầu riêng monthong thường có mùi thơm nhẹ và màu vàng đặc trưng. Ưu điểm của giống Mongthong là cơm khô ráo, có thể giúp bảo quản lâu, là giống sầu riêng duy nhất có thể được sấy và bảo quản thời gian dài hơn các giống khác.

3. Sầu Riêng Musang King

Những năm 1980, một người đàn ông tên là Tan Lai Fook đến từ Raub, Pahang đã tình cờ tìm thấy cây sầu riêng Raja Kunyit ở Gua Musang, Kelantan, sau đó mang cây này về Raub để chiết ghép và từ đó đã thu hút được nhiều người trồng giống cây này. Musang King được đặt tên theo địa danh Gua Musang, nơi xuất xứ của giống. Giống cây này đã được đăng ký công nhận vào năm 1993 theo luật bảo vệ cây giống của Malaysia và có mã là D197.

Trái có hình bầu dục, không quá lớn, nặng từ 2 – 4kg. Vỏ trái có màu xanh đậm và có gai rất lớn; khoảng cách giữa các gai cũng khá xa nhau. Cuống trái không có gai và khá phẳng. Đặc biệt là có vết rãnh ở giữa cuống trái và thân trái – đặc trưng của giống sầu riêng này. Phần đáy trái thấy rõ 5 múi to và dày dặn. Múi sầu Musang King to; nhiều cơm và cơm màu vàng đậm (hoặc đỏ); hạt dẹp chứ không tròn. Đặc biêt nhất là mùi vị béo thơm truyền thống của sầu riêng hòa cùng vị ngậy của trái bơ làm say đắm bao người “sành ăn”. Thịt cơm mịn dẻo và rất keo chứ không hề bở. Đặc biệt, loại sầu này được thu hoạch trực tiếp khi trái chín cây và tự rụng. Vị sầu Musang Kinh không ngọt sắc; vừa phải và thực sự gây nghiện; xứng đáng là “vua của các loại sầu”. Khi ăn có vị đắng nhẹ, thơm và không quá ngọt, đó chính là một trong những hương vị đặc biệt của sầu riêng musang King.

Sầu riêng Musang King hiện có 2 loại gồm sầu riêng ruột vàng và sầu riêng ruột đỏ. 2 loại này đều có hương vị thơm ngon đặc biệt nhưng không hoàn toàn giống nhau. Sầu riêng Musang King ruột vàng có cơm màu vàng đậm; mịn dẻo và keo hơn. Hương thơm đặc trưng và hương vị không hề nồng đắng. Sầu Musang King ruột đỏ có phần cơm hơi khô hơn một chút; hạt nhỏ và múi mỏng hơn. Khi chín, vỏ trái chuyển sang màu vàng của lúa chín; ruột chuyển dần sang màu đỏ đậm. Trái chín có hương thơm nồng nàn. Loại sầu riêng ruột đỏ này được xếp vào loại có mùi đậm nhất thế giới.

4. Giống sầu riêng hạt lép Chín Hóa (sầu riêng cơm vàng sữa hạt lép)

Là giống địa phương được ông Nguyễn Văn Hóa ở Vĩnh Thành,  Chợ Lách, Bến Tre mang đến tham dự cuộc thi cây sầu riêng tốt do Trung tâm cây ăn quả Long định, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Hội Làm vườn Việt Nam phối hợp tổ chức ngày 17/6/1996. Cây đầu dòng dự thi được trồng 1977 và đạt giải A. Giống mang tên Chín Hóa được Bộ NN&PTNT công nhận giống chính thức 2004. Trái hình trụ, vỏ trai mầu vàng cám; trọng lượng trung bình 2-2,5kg; thời gian từ đậu trái đến thu hoạch 100-115 ngày. Thịt trái mầu vàng rơm , rất béo, ngọt, mềm; Tỷ lệ hạt lép rất cao 30-40%, tỷ lệ thịt trái cao 25-34%. Nhược điểm cơm mền, nhão, hơi khó ra hoa…nên hiện không được mở rộng nhiều trong sản xuất.

5. Giống sầu riêng Chuồng Bò

 Là giống địa phương từ lâu đã được trồng phổ biến tại đồng bằng sông Cửu Long, các tỉnh miền Đông, được ông Nguyễn Văn Trung ( ông Tư Tây)  ấp Hòa Thịnh, xã Ngũ Hiệp, Cai Lậy, Tiền Giang mang tham dự cuộc thi cây sầu riêng tốt do Trung tâm cây ăn quả Long định, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Hội Làm vườn Việt Nam phối hợp tổ chức ngày 17/6/1996 và đạt giải A. Cây dự thi trồng gần chuống bò nhà mình, nên được đặt tên sầu riêng Chuồng Bò.  Cây sinh trương mạnh, tán cây hình tháp; dễ ra hoa, cho năng suất khá cao. Thời gian từ đậu trái đến thu hoạch 95-105 ngày. Trái hình trụ, hơi tròn, giai ngắn, vỏ mỏng, trái nhỏ khoảng 1,5 kg/trái. Cơm mầu vàng nhạt, mềm mịn, hơi ráo đến nhão, hàm lượng nước khá cao 81%, vị ngọt, độ Brix 23%, tỷ lệ thịt trái 30-33%. Sầu riêng chuồng bò có vị béo ngậy (béo hơn Ri 6 và Monthong), vị ngọt thuần, thơm, cơm sữa.  Ưu điểm là cơm không sượng, thị trường TPHCM ưa thích nên giá bán cao hơn R6, Mongthong..

 6. Giống sầu riêng Khổ qua xanh

Khổ qua là giống sầu riêng địa phương được trồng ở Đồng bằng sông Cửu Long. Trái sầu riêng khổ qua xanh có dạng hình quả trám, màu vỏ xanh giống như màu trái khổ qua, gai nhọn đóng khá dày. Phần cơm bên trong của quả có màu vàng nhạt, nhão, có mùi thơm nhẹ và vị ngọt béo vừa phải. Đặc biệt, giống sầu riêng này ít bị sượng, khi ăn sẽ có vị đắng đặc trưng, ​​giúp người ăn không cảm thấy ngán khi ăn quá nhiều cùng một lúc. Nhước điểm là phần thịt trái ăn được là 16 – 18%, hạt to, chất lượng trung bình nên hiện nay người dân đang dần chuyển sang các giống mới cho năng suất cao hơn như sầu riêng Thái, Ri-6…